Het begrip HSP (Highly Sensitive Person) werd in 1996 geïntroduceerd door psycholoog Elaine Aron. Aron concludeerde uit verschillende wetenschappelijke onderzoeken dat bepaalde mensen (15-20% van de bevolking) gevoeliger zijn voor prikkels dan gemiddeld. Het gaat hierbij om zowel interne prikkels (emoties en lichamelijke sensaties) als externe prikkels (geluiden, geuren, lichten, gevoelig zijn voor de stemming van anderen, het opnemen van meer indrukken).
Aron ontwikkelde op basis van haar onderzoek en interviews met hoogsensitieve personen de HSP test. De test is wetenschappelijk onderbouwd en bestaat uit 23 vragen en drie mogelijke uitkomsten. Beantwoord de vragen met ja of nee en tel alle ja’s als 1 punt.
- Ik ben me bewust van subtiele signalen in mijn omgeving.
- Ik word beïnvloed door stemmingen van anderen.
- Ik ben nogal gevoelig voor pijn.
- Tijdens drukke dagen merk ik dat ik behoefte heb om me terug te trekken op een plek waar ik ongestoord alleen kan zijn.
- Ik ben gevoelig voor de effecten van cafeïne.
- Ik raak gemakkelijk overvoerd door dingen als fel licht, sterke geuren, grove weefsels of harde sirenes.
- Ik heb een rijke complexe innerlijke belevingswereld.
- Ik voel mij niet op mijn gemak bij harde geluiden.
- Ik kan diep ontroerd raken door kunst of muziek.
- Ik ben consciëntieus (wil dingen volgens mijn geweten doen).
- Ik schrik gemakkelijk.
- Ik voel me opgejaagd als ik veel moet doen in korte tijd.
- Ik raak geïrriteerd als mensen proberen me te veel dingen tegelijk te laten doen.
- Ik doe erg mijn best om te voorkomen dat ik fouten maak of dingen vergeet.
- Ik kijk uit principe niet naar gewelddadige films of tv-shows.
- Ik voel me ongemakkelijk als er om mij heen veel gebeurt.
- Veranderingen in mijn leven brengen mij van mijn stuk.
- Ik heb een neus voor delicate geuren, smaken, geluiden en geniet daarvan.
- Het vermijden van situaties die me van streek maken heeft bij mij een hoge prioriteit.
- Als kind werd ik door mijn ouders of leraren gevoelig of verlegen gevonden.
- Als mensen zich (in een fysieke omgeving) niet prettig voelen, weet ik meestal wat er moet gebeuren om dat te veranderen.
- Als ik erge honger heb, heeft dat een sterke invloed op mijn concentratievermogen of mijn humeur.
- Als ik met iemand moet wedijveren of op mijn vingers wordt gekeken, word ik zo nerveus dat mijn prestaties veel minder zijn dan gewoonlijk.
Uitslag test:
0-7 punten
Je bent waarschijnlijk geen HSP-er.
8-14 punten
Er zijn verschillende gradaties in sensitiviteit. Je bent waarschijnlijk wel sensitief maar mogelijk niet hoogsensitief. Dat kan een groot voordeel zijn omdat je wel veel dingen aan kan voelen, maar niet de problemen hebt die de hoogsensitieven hebben.
15-23 punten
Je bent waarschijnlijk hoogsensitief (HSP-er). Je bent gevoeliger voor nuance verschillen dan de meeste andere mensen. Het kan nut hebben om een boek te lezen over hoogsensitiviteit of kennis te maken met andere HSP-ers. Het kan zijn dat je heel veel herkent en daardoor iets bewuster wordt van deze eigenschap van je.
Deze uitslagen zijn indicatief; wanneer er bijvoorbeeld twee items heel erg waar zijn voor jou kan het zijn dat je wel hoogsensitief bent. Ook kan het zo zijn dat je een manier hebt gevonden om bepaalde uitdagingen die in de test genoemd worden, de baas te zijn waardoor je er geen hinder meer van ondervindt.
Inmiddels zijn er vanuit verschillende HSP experts nog veel meer HSP gerelateerde kenmerken en uitdagingen bijgekomen zoals:
- Het hebben van een gevoelige huid, kledinglabels en naden in kleden irriteren
- Sterk beïnvloed worden door de sfeer /stemming in een ruimte/ van mensen en dit feilloos aanvoelen
- Het leed van anderen sterk aantrekken en sterk meevoelen
- Geneigd zijn zich aan te passen aan wat anderen willen /wat de ander wil gaat vaak voor
- In een nieuwe situatie tijd nodig hebben om de situatie te observeren en alle prikkels te verwerken
- Waarnemen van subtiele details
- Spannend vinden om in het middelpunt van de belangstelling te staan
- Binnen een groep probeer harmonie proberen te bereiken omdat sfeer invloed heeft op het functioneren
- Belangen van anderen voorop zetten; moeite met nee zeggen, wegcijferen, moeite met stellen van grenzen en voor zichzelf opkomen
- Moeite met het maken van /blokkeer bij teveel keuze
- Onzeker zijn en angst hebben voor het maken van fouten waardoor je kunt ‘verlammen’
- Blokkeren bij veranderingen in de dagelijkse routine, tijd nodig hebben daarop aan te passen
- Niet tegen onrecht kunnen, sterk rechtvaardigheidsgevoel
- Besluiten nemen kost energie; langdurig alle voor- en nadelen afwegen
- Opgaan in het verhaal van een persoon, film of boek en daar dagen het gevoel van blijven voelen
- Snel moe, leeg en overweldigd zijn
- Zich anders en/of onbegrepen voelen
- Veel tijd nodig om indrukken te verwerken
- Er graag bij willen horen en daar veel moeite voor doen door zich aan te passen
- Gevoelig zijn voor; stress, stemmingswisselingen, paniekaanvallen, depressie
- Niet altijd welke gedachten, emoties en energie van anderen is waardoor energetische verwarring kan ontstaan; moeite met het ervaren van de eigen energie
- Het hebben van een sterke intuïtie
- Het ervaren van paranormale waarnemingen
HSP is geen diagnose; je bent niet ziek en hebt geen aandoening. Er is dus ook geen arts of psycholoog die HSP bij jou kan of mag vaststellen.
Je hebt geen HSP maar je bent een HSP; een mens met een gevoeliger zenuwstelsel dan andere mensen.
Hoe weet je dan zeker of je wel of niet een HSP bent?
Dat kan alleen jij zelf bepalen door naar binnen te keren en jezelf goed te leren kennen. Met mijn ervaring en intuïtieve gaven kan ik waarnemen of jij een HSP bent. Ik geloof echter niet dat dat aan mij is om aan jou door te geven. Ik ben een groot voorstander van zelfonderzoek en jezelf goed leren kennen waardoor je jouw eigen waarheid vindt en steeds meer op jezelf durft te vertrouwen. In dat proces ondersteun ik je graag.